13/11/2019
Για τρίτη χρονιά πραγματοποιείται στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης το Φεστιβάλ Μπαρόκ Μουσικής, σε καλλιτεχνική επιμέλεια του εκλεκτού βιολοντσελίστα Δήμου Γκουνταρούλη.
Η επιτυχημένη αυτή παραγωγή του Μεγάρου, με τη θερμότατη υποδοχή της κριτικής και τις sold-out συναυλίες, αποτελεί αναμφισβήτητα ένα κορυφαίο καλλιτεχνικό γεγονός, αφού πρόκειται για ένα φεστιβάλ μοναδικό στην Ελλάδα, που συγκεντρώνει σχεδόν όλους τους εξαιρετικούς μουσικούς της ελληνικής μπαρόκ σκηνής και φέρνει το κοινό σε επαφή με μια άκρως ενδιαφέρουσα εποχή, η οποία διήρκεσε ενάμιση αιώνα (1600-1750) και έδωσε αθάνατα δείγματα τέχνης, γεμάτα ένταση, μεγαλείο και συναίσθημα.
Η πρώτη διοργάνωση είχε τον ειδικότερο τίτλο «Les Goûts Réunis» (Τα ενωμένα γούστα) και εστίαζε στην απίστευτη ποικιλία και διαφορετικότητα που χαρακτηρίζουν την μπαρόκ μουσική, η δεύτερη επιγραφόταν «Chiaroscuro» (Φωτοσκίαση) και έδινε έμφαση στις αντιθέσεις, τη δραματικότητα και τις εναλλαγές συναισθημάτων, ενώ η τρίτη φέρει τον τίτλο «Παλαιά και νέα όνειρα», θέλοντας μεταξύ άλλων να καταδείξει και το γεγονός ότι ο τρόπος που αποδίδεται η παλαιά μουσική είναι τελικά εντελώς σύγχρονος – κάτι εμφανές άλλωστε και στις συναυλίες του Φεστιβάλ, όπου το κλίμα είναι μεν κατανυκτικό, ωστόσο δεν υπάρχει τίποτε από τον ακαδημαϊσμό και τη σοβαροφάνεια που χαρακτηρίζουν συχνά τις παρουσιάσεις της μεταγενέστερης κλασικής μουσικής. Ο καλλιτεχνικός επιμελητής του Φεστιβάλ Δήμος Γκουνταρούλης εξηγεί: «Όταν ξεκίνησε το κίνημα ιστορικής ερμηνείας της παλαιάς μουσικής κοιτάζοντας φαινομενικά προς το παρελθόν, όχι μόνο ξανάφερε στο φως την εκλεπτυσμένη και πλούσια γκάμα ηχοχρωμάτων των παλαιών οργάνων κι ένα εκπληκτικό και τεράστιο ξεχασμένο ρεπερτόριο δίνοντάς του καινούργια ζωή, αλλά ταυτοχρόνως έφερε κι έναν νέο αέρα, μια καινούργια αισθητική, μια σύγχρονη άποψη τελικά κι έναν νέο τρόπο να παίζουμε, να σκεφτόμαστε και να ακούμε τη μουσική των περασμένων αιώνων. Το παλαιό ως νέο – η μουσική του 17ου και του 18ου αιώνα εξακολουθεί να μας εμπνέει και να μας εκπλήσσει με τον πειραματικό της χαρακτήρα και με το ανήσυχο, καινοτόμο και ανοιχτό της πνεύμα».
Δήμος Γκουνταρούλης
Φέτος το Φεστιβάλ παρουσιάζει έργα πασίγνωστων συνθετών όπως ο Βιβάλντι και ο Χαίντελ αλλά και άλλων από την Ιταλία, την Ισπανία κ.α., ενώ ανοίγει τον ορίζοντά του διευρύνοντας το ρεπερτόριο και τα χρονικά του όρια, προς τα πίσω με αναγεννησιακή θρησκευτική μουσική και προς τα μπρος με κλασική μουσική δωματίου από το β’ μισό του 18ου αιώνα. Παράλληλα, προσκαλεί για πρώτη φορά δύο σημαντικά ευρωπαϊκά σχήματα μπαρόκ μουσικής. Συνολικά στις τέσσερις βραδιές του Φεστιβάλ (22-23 και 29-30 Νοεμβρίου 2019) εμφανίζονται έξι μουσικά σύνολα με 26 καλλιτέχνες, που θα εκτελέσουν τα πλούσια και απαιτητικά τους προγράμματα μέσα σε μια υποβλητική ατμόσφαιρα που θα δημιουργήσουν οι ιδιαίτεροι φωτισμοί και οι προβολές εικαστικών έργων της εποχής.
Τέλος, αξίζει να επισημανθεί ότι για τις τέσσερις συναυλίες του Φεστιβάλ υπάρχει ενιαίο, ιδιαίτερα οικονομικό εισιτήριο!
Καλλιτεχνική επιμέλεια Δήμος Γκουνταρούλης
Επεξεργασία προβολών, σχεδιασμός φωτισμού Αλέξανδρος Σεϊταρίδης
Έγραψαν για το Φεστιβάλ:
«Αποθέωση του μπαρόκ από ακμαίους Έλληνες μουσικούς σε λαμπρό φεστιβάλ στη Θεσσαλονίκη… από κάθε άποψη επιτυχημένη διοργάνωση…»
Ευτύχιος Δ. Χωριατάκης («Αθηνόραμα»)
«…επίκαιρη μουσικολογική και τεχνική ενημέρωση των συντελεστών, …γενναιόδωρη διάρκεια των γεγονότων»
Κυριάκος Λουκάκος («Αυγή»)
3ο Φεστιβάλ Μπαρόκ Μουσικής
Παλαιά και νέα όνειρα
Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 2019
Α’ Μέρος
Incipit Lamentatio
Το φωνητικό σύνολο Cantores Sancti Pauli, που διευθύνει ο Ιάσων Μαρμαράς και ειδικεύεται στην αναγεννησιακή θρησκευτική μουσική, παρουσιάζει τα «Αναγνώσματα του Σκότους» του Thomas Tallis και καθολική μουσική από την εποχή της Αγγλικής Μεταρρύθμισης.
Preludium in loco Introitus / Πρελούδιο αντί Εισοδίου
(αυτοσχεδιασμός)
Antiphona / Αντίφωνον – Deus meus, eripe me
(σαλισβουργιανό μέλος)
Psalmus. Usqueco / Ψαλμός. Έως πότε – How long wylt thou forget mee
(ανωνύμου, από τα χειρόγραφα Wanley)
Antiphona ut supra / Αντίφωνον ως άνω – Deus meus, eripe me
(σαλισβουργιανό μέλος)
Versiculus / Στροφή – Exurge, Domine
(σαλισβουργιανό μέλος)
Oracio / Προσευχή – Pater noster
Thomas Tallis α’ μέρος του Θρήνου του Ιερεμία –
(ca. 1505-1585) Lectio Prima / α’ Ανάγνωσμα
Incipit Lamentacio
Aleph. Quomodo sola civitas
Beth. Plorans ploravit
Hierusalem, Hierusalem
Responsorium Primum / α’ Απόκρισις – In monte oliveti
(σαλισβουργιανό μέλος)
Thomas Tallis β’ μέρος του Θρήνου του Ιερεμία –
Lectio Secunda / β’ Ανάγνωσμα
De Lamentacione
Ghymel. Migravit Iuda
Deleth. Omnes persecutores eius
He. Facti sunt hostes
Responsorium Secundum / β’ Απόκρισις – Tristis est anima mea
(σαλισβουργιανό μέλος)
Thomas Tomkins Psalmus. De profundis / Ψαλμός. Εκ βαθέων – Out of the (1572-1656) deep
CANTORES SANCTI PAULI:
Andrew Hallock – medius
Μαρίνα Θεοδωροπούλου – medius
Tin Cugelj – contratenor
Αγγελική Αργύρη – contratenor
Ηλίας Βλαστός – tenor
Γιώργος Βελισσαρίδης – tenor & bassus
Roland Faust – bassus
Ιάσων Μαρμαράς – tenor & contratenor, όργανο δωματίου & διεύθυνση
Με τη φιλική συμμετοχή της Αλεξάνδρας Πλέσσια – medius
Β’ Μέρος
O prima alba del mondo – Μουσική στην εποχή του Γαλιλαίου
Το πρόγραμμα του διεθνούς συνόλου La Vaghezza παρουσιάζει την ευφάνταστη και πειραματική μουσική του πρώιμου ιταλικού μπαρόκ, των αρχών του 17ου αιώνα, με συνθέτες που πρωτοστάτησαν και βοήθησαν στο χτίσιμο μιας νέας μπαρόκ αισθητικής.
Dario Castello Sonata Quarta, για δύο βιολιά και μπάσο κοντίνουο
(ca. 1600-?)
Andrea Gabrieli “Giovane donna sott’un verde lauro”, για βιολί και μπάσο
(1533-1585) κοντίνουο
Giulio Mussi L’Amaltea, Canzona a due violini in eco, για δύο βιολιά και
(?-1625) μπάσο κοντίνουο
Salamone Rossi Sinfonia Nona a 3, για δύο βιολιά και μπάσο κοντίνουο
(1570-1630)
Claudio Monteverdi Madrigale “Cor mio non mori? E mori!”, για βιολί και μπάσο
(1567-1643) κοντίνουο
Tarquinio Merula Ballo detto “Gennaro”, για δύο βιολιά και μπάσο κοντίνουο
(1595-1665)
Giovanni Girolamo Kapsberger La Kapsberger, για θεόρβη σόλο
(1580-1651)
Andrea Falconieri Ciaccona, για δύο βιολιά και μπάσο κοντίνουο
(1585/1586-1656)
Andrea Falconieri Folias echa para mi Señora Doña Tarolilla de Carallenos,
για δύο βιολιά και μπάσο κοντίνουο
LA VAGHEZZA:
Ignacio Ramal Viejo – μπαρόκ βιολί
Mayah Kadish – μπαρόκ βιολί
Gianluca Geremia – θεόρβη, λαούτο
Marco Crosetto – τσέμπαλο, όργανο δωματίου
Σάββατο 23 Νοεμβρίου 2019
Μουσική και ζωγραφική στην μπαρόκ Ισπανία –
Από τον Marín και τον Velázquez στον Boccherini και τον Goya
Α’ Μέρος
Las Meninas – Η μουσική πίσω από τον πίνακα
Το πρόγραμμα βασίζεται σε έργα του Juan Hidalgo, του José Marín και του Don Juan José de Austria, τριών σημαντικών συνθετών που προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στον Φίλιππο Δ’ της Ισπανίας, την ίδια εποχή που στην αυλή του δούλευαν καλλιτέχνες όπως ο θεατρικός συγγραφέας Pedro Calderόn de la Barca και ο ζωγράφος Diego Velázquez.
José Marín “Niña como en tus mudanças”
(ca. 1619-1699) “No sé yo cόmo es”
Juan Hidalgo “Ay triste del que a sus rayos”
(1614-1685)
Gaspar Sanz Pavanas por la D,
(ca. 1640-1710) con partidas al arie español
Alessandro Piccinini Toccata VI
(1566-ca. 1638)
José Marín “Montes del Tajo escuchad”
Juan Hidalgo “Esperar, sentir, morir”
Gaspar Sanz Canarios
José Marín “Sepan todos que muero”
“Ojos pues me desdeñais”
Juan Hidalgo “Ay que si, ay que no”
Θεοδώρα Μπάκα – μέτζο σοπράνο
Αλέξανδρος Ιωάννου – κρουστά
Θεόδωρος Κίτσος – μπαρόκ κιθάρες, θεόρβη, καλλιτεχνική επιμέλεια
Β’ Μέρος
Fandango – Η Ισπανία του Boccherini και του Goya
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τρία από τα πιο ώριμα και όμορφα κουιντέτα του Luigi Boccherini, με έντονη ισπανική επιρροή – το προγραμματικό quintettino «La Musica Notturna delle strade di Madrid», που περιγράφει τους ήχους και τη μουσική της νυχτερινής Μαδρίτης, τα δεξιοτεχνικά, υπέροχα κουιντέτα σε ντο ελάσσονα και σε ρε μείζονα, και το διάσημο Fandango, όπου συνδυάζονται οι δύο αυθεντικές εκδοχές του, για κουιντέτο εγχόρδων και για κουιντέτο με κιθάρα.
Luigi Boccherini Quintettino “La Musica Notturna delle strade di Madrid”
(1743-1805) για δύο βιολιά, βιόλα και δύο βιολοντσέλα σε ντο μείζονα,
G.324
Le campane dell’ Ave Maria
Il tamburo dei Soldati
Minuetto dei Ciechi
Rosario. Largo assai, Allegro, Largo come prima, Allegro…
Los Manolos – Passa Calle. Allegro
Ritirata con 11 variazioni. Tempo di Marcia
Luigi Boccherini Κουιντέτο για δύο βιολιά, βιόλα και δύο βιολοντσέλα σε ντο
ελάσσονα, G.314
Allegro vivo
Largo assai
Minuetto, Trio
Fuga. Allegro giusto
Luigi Boccherini Κουιντέτο για δύο βιολιά, βιόλα και δύο βιολοντσέλα σε ρε
μείζονα, G.313
Andante moderato
Minuetto, Trio
Cantabile
Finale. Allegro
Luigi Boccherini Fandango*
Κουιντέτο για δύο βιολιά, βιόλα και δύο βιολοντσέλα σε ρε
ελάσσονα, G.341 /
Κουιντέτο για κιθάρα, δύο βιολιά, βιόλα και βιολοντσέλο σε
ρε ελάσσονα, G.448
Mayah Kadish – μπαρόκ βιολί
Γιώργος Σαμοΐλης – μπαρόκ βιολί
David Bogorad – μπαρόκ βιόλα
Δήμος Γκουνταρούλης – μπαρόκ τσέλο
Ιάσων Ιωάννου – μπαρόκ τσέλο
* συμμετέχουν οι:
Θεόδωρος Κίτσος – μπαρόκ κιθάρα
Αλέξανδρος Ιωάννου – κρουστά
Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2019
Οι βιρτουόζοι φίλοι του Händel
Ο Jed Wentz, ένας από τους πιο σημαντικούς μπαρόκ φλαουτίστες της εποχής μας, μαζί με το βραβευμένο σύνολό του Musica ad Rhenum, παρουσιάζει έργα του Georg Friedrich Händel, κεντρικού προσώπου της μουσικής σκηνής του Λονδίνου του 18ου αιώνα, και των βιρτουόζων φίλων του – του Ιταλού Francesco Geminiani, του Σουηδού Johann Helmich Roman και του Ολλανδού Pieter Hellendaal.
Georg Friedrich Händel Σονάτα για φλάουτο τραβέρσο και μπάσο κοντίνουο
(1685-1759) σε σι ελάσσονα, HWV 367
Largo
Vivace
Furioso
Adagio
Alla breve
Andante
A tempo di menuet
Pieter Hellendaal Σονάτα VII για βιολοντσέλο και μπάσο κοντίνουο σε
(1721-1799) ντο μείζονα
Larghetto
Allegro
Affettuoso
Allegretto
Johan Helmich Roman Σονάτα για τραβέρσο και μπάσο κοντίνουο σε μι
(1694-1758) ελάσσονα, BeRI 210
Larghetto
Andante
Piva
Non presto
Villanella
Francesco Geminiani Τέσσερα σκοτσέζικα τραγούδια για τραβέρσο και
(1687-1762) μπάσο κοντίνουο
Auld Bob Morris
The country lass
Lady Ann Bothwell’s lament
Sleepy Body
Georg Friedrich Händel “Vo’ far Guerra” για σόλο τσέμπαλο – διασκευή του
William Babell (1690-1723)
Georg Friedrich Händel Σονάτα για τραβέρσο και μπάσο κοντίνουο σε μι
ελάσσονα, HWV 379
Larghetto
Andante
Largo
Allegro
Presto
MUSICA AD RHENUM – Jed Wentz:
Jed Wentz – μπαρόκ φλάουτο τραβέρσο
Job ter Haar – μπαρόκ τσέλο
Michael Borgstede – τσέμπαλο
Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2019
Η μουσική του Αντόνιο Βιβάλντι – Λάμψη, δεξιοτεχνία και εξτραβαγκάντσα
Ένα λαμπερό πρόγραμμα ιταλικής μουσικής αφιερωμένο στον Αντόνιο Βιβάλντι. Περιλαμβάνει δεξιοτεχνικά κοντσέρτα για βιολί και βιολοντσέλο, με πρωτότυπους συνδυασμούς για έναν, δύο ή τρεις σολίστες, που παρουσιάζουν την αστείρευτη ευρηματικότητα, την αμεσότητα, την εξωστρέφεια και τη μελωδική φυσικότητα του μεγάλου Ιταλού συνθέτη.
Antonio Vivaldi Κοντσέρτο για έγχορδα και μπάσο κοντίνουο σε σολ
(1678-1741) ελάσσονα, RV 157
Allegro
Largo
Allegro
Antonio Vivaldi Κοντσέρτο για δύο βιολοντσέλα, έγχορδα και μπάσο
κοντίνουο σε σολ ελάσσονα, RV 531
Allegro
Largo
Allegro
Antonio Vivaldi Κοντσέρτο για μαντολίνο, έγχορδα και μπάσο κοντίνουο σε
ντο μείζονα, RV 425
Allegro
Largo
Allegro
Antonio Vivaldi Κοντσέρτο για δύο βιολιά, βιολοντσέλο, έγχορδα και μπάσο
κοντίνουο σε ρε ελάσσονα, RV 565
Allegro
Adagio e spiccato
Allegro
Largo e spiccato
Allegro
Antonio Vivaldi Κοντσέρτο για βιολοντσέλο, έγχορδα και μπάσο κοντίνουο σε
σολ μείζονα, RV 413
Allegro
Largo
Allegro
Antonio Vivaldi Κοντσέρτο για βιολί, έγχορδα και μπάσο κοντίνουο σε ρε
ελάσσονα
“Per Pisendel” RV 242
Allegro
Largo
Allegro
Antonio Vivaldi Κοντσέρτο για δύο βιολιά, έγχορδα και μπάσο κοντίνουο σε
λα ελάσσονα, RV 522
Allegro
Larghetto e spiritoso
Allegro
LA STRAVAGANZA GRECA:
Σίμος Παπάνας – μπαρόκ βιολί (σόλο)
Δήμος Γκουνταρούλης – μπαρόκ τσέλο, βιολοντσέλο πίκολο (σόλο)
Γιώργος Σαμοΐλης – μπαρόκ βιολί
Άντζυ Κασδά – μπαρόκ βιολί
David Bogorad – μπαρόκ βιόλα
Ιάσων Ιωάννου – μπαρόκ τσέλο
Δημήτρης Τίγκας – βιολόνε
Θοδωρής Κίτσος – θεόρβη, μπαρόκ κιθάρα
Ιάσων Μαρμαράς – τσέμπαλο, όργανο δωματίου